Door: Bron: Werkenbijdeoverheid.be / Raad van State NL 30-8-2024
Nederland heeft sinds begin dit jaar een nieuwe ambtseed voor rijksambtenaren . Deze heeft als uitgangspunt meer professionele autonomie voor de ambtenaren ( 'een cultuur noodzakelijk waarin ambtenaren voldoende ruimte hebben om op grond van hun professionele oordeel te adviseren en in dat kader te reflecteren op mogelijke spanningen met het algemeen belang’.)
De Raad van State adviseert nu om dit verder te expliciteren. Ze geeft aan dat door het leggen van andere accenten ‘ambtenaren meer ruimte kunnen voelen voor het recht op het maken van professionele afwegingen en tegelijkertijd gehouden worden aan de plicht tot het inbrengen van de ambtelijke professionaliteit’. Daarbij moet de ambtenaar durven uitspreken ‘wanneer de maatschappelijke opgave spanning oplevert met de politieke opdracht’. De nieuwe ambtseed moet daarbij bijdragen aan het wederzijds vertrouwen, de versterking van de positie van ambtenaren en verduidelijking van ambtelijk-politieke verhoudingen.
Politieke neutraliteit doet niet af aan de ruimte die ambtenaren moeten hebben om vanuit hun professionaliteit en deskundigheid te adviseren en dus ook tegenspraak te bieden (Afdeling Advisering Raad van State)
De Raad van State benadrukt dat politieke neutraliteit niet afdoet aan de ruimte die ambtenaren moeten hebben om vanuit hun professionaliteit en deskundigheid te adviseren én tegenspraak te bieden. ‘Dit betekent onder meer dat zij bewindspersonen adequaat moeten inlichten over relevante beleidsopties en daarbij op grond van hun professionele oordeel moeten kunnen adviseren welke van die opties de voorkeur heeft.’
Maar zij moeten ook kunnen aangeven ‘wanneer zij in relatie tot een bepaalde politieke wens spanning zien met het algemeen belang’. Het past volgens de Raad van State bij een goede invulling van de ministeriële verantwoordelijkheid dat een bewindspersoon daar vóór de besluitvorming ruimte voor geeft en gewicht aan toekent. ‘Het is aan bewindspersonen en aan de leiding van de ambtelijke organisatie om een cultuur te verzekeren waarin dit mogelijk is.’
Ik zweer/verklaar dat ik dit ambt op een eerlijke manier heb gekregen. Dat betekent:
Ik heb voor dit ambt gekozen. Ik ben niet omgekocht en heb ook niemand omgekocht. Niet met giften en niet met beloftes.
Ik heb eerlijke informatie gegeven en heb niets verzwegen wat voor dit ambt van belang kan zijn.
Ik zweer/beloof de Koning en de Grondwet trouw te zijn en Nederland als goed ambtenaar te dienen. Dat betekent:
Ik werk in het algemeen belang voor onze samenleving en zet mij daar volledig voor in.
Ik werk integer en behandel iedereen rechtvaardig, gelijkwaardig en met respect.
Ik ga zorgvuldig om met informatie. Ik draag bij aan een open overheid en weet ook dat ik vertrouwelijke informatie geheim moet houden.
Ik gedraag mij volgens onze wetten, het recht en de gedragsregels die verder voor mij gelden.
Bron: RvS: maak betekenis ‘werken in algemeen belang’ expliciet, Binnenlands Bestuur Nederland, 29/08/2024