Woensdag 12 mei 2021 – De Belgische Federatie HBO verpleegkundigen vraagt de Vlaamse regering een blijvende, wezenlijke investering in de opleiding HBO Verpleegkunde. Dit om tegemoet te komen aan enerzijds het schrijnende tekort aan verpleegkundigen op de werkvloer en anderzijds de snelle professionele evoluties binnen het brede werkveld.
Toelichting:
- In België zijn er twee specifieke opleidingen verpleegkunde die toegang verschaffen tot het visum verpleegkunde. Enerzijds de bachelor (4- jarige opleiding via hogeschool op niveau 6) en anderzijds de gradueerde verpleegkundige (3-jarige opleiding via hoger beroepsonderwijs niveau 5). Opgemerkt dient te worden dat het schooljaar voor de student HBO5 start op 1 september en eindigt op 30 juni. Hierdoor komt de werkelijke studieduur op 36 maanden, wat gelijk staat aan 3.5 jaar. De opleidingen HBO5 kregen de voorbije twaalf jaar geen kwaliteitstoezicht meer door de Vlaamse onderwijsinspectie. Onlangs gebeurde er digitaal een eerste terreinverkenning. Als BFHBOV zijn we de mening toegedaan dat op er basis van deze eerste verkenning nog geen conclusies kunnen getrokken worden wat betreft de toekomst van de opleiding HBO5 verpleegkunde.
- Sinds 18/07/2016 werden, om te voldoen aan de Europese richtlijn 2013/55/EU, de opleidingsvereisten gewijzigd door het KB van 27/06/2016 dat op 18/07/2016 gepubliceerd werd in het Belgisch Staatsblad en waarin vermeld staat dat niemand de verpleegkunde, zoals bepaald in artikel 46 van de WUG (gecoördineerde wet van 10 mei 2015), mag uitoefenen als hij/zij niet in het bezit is van een diploma of een titel van verpleegkundige die na een opleiding van ten minste drie studiejaren (die uitgedrukt kunnen worden in een daaraan gelijkwaardig aantal ECTS-studiepunten) behaald werd én bovendien beantwoordt aan de voorwaarden gesteld in artikel 25 van de WUG (betreffende het visum). De opleiding van verpleegkundige bestaat uit ten minste 4600 uur theoretisch en klinisch onderwijs, waarbij de duur van het theoretisch onderwijs ten minste een derde van de studietijd dient te bedragen en het klinisch onderwijs ten minste de helft van de minimumduur van de opleiding dient te omvatten.
- De Europese commissie stelt vragen aan de Belgische overheid i.v.m.de opleiding HBO5 om deze comform Richtlijn 2005/36/EG te maken. De praktijk toont echter aan dat verschillende scholen die de HBO5 Verpleegkunde opleiding aanbieden wel conform deze richtlijn werken. Volgens Bart Valcke, de voorzitter van BFHBOV is het dan ook de verantwoordelijkheid van de Vlaamse overheid om er voor te zorgen dat alle scholen hier aan voldoen. Het lijkt hem, gezien de huidige evolutie binnen het huidige zorglandschap niet meer dan logisch maar tevens noodzakelijk.
- De Belgische Federatie HBO verpleegkunde werd opgericht in reactie op de vaststelling dat gegradueerde verpleegkundigen niet meer vertegenwoordigd worden door de andere beroepsorganisaties, verenigd in de AUVB (Algemene Unie Der Verpleegkundigen België).
- De AUVB pleit er voor enkel nog met bachelor verpleegkundigen (niveau 6) te werken en pleit verder voor de afschaffing opleiding HBO5 Verpleegkunde (niveau 5). Binnen de AUVB nemen de gespecialiseerde verpleegkundigen een prominente rol op. Als BFHBOV zagen we ons helaas genoodzaakt om ontslag te nemen uit de AUVB daar er geen opening was om dit onderwerp bespreekbaar te maken.
- De HBO5-verpleegkundigen maken 42% uit van de groep verpleegkundigen! Dit kunnen de bachelor verpleegkundigen nooit opvangen. Het tekort aan effectieve verpleegkundige handen aan het bed zal tot ongekende schrijnende toestanden leiden. De gradueerde verpleegkundigen vervangen door “zorgassistenten” zoals de AUVB en Federale Raad voor Verpleegkunde voorstellen is een jammerlijke theoretische illusie. Twintig procent van de gegradueerde verpleegkundigen zijn voltijds of halftijds aan het werk in de thuisverpleegkunde.
- Speerpunt vanuit BFHBOV is dan ook een goede dagelijkse samenwerking op de werkvloer. Masters, bachelors en graduaat verpleegkundigen, zij aan zij voor een optimale patiëntenzorg. Dit binnen het brede werkveld.
- In het regeerakkoord van de Vlaamse Regering van 2019 staat het voornemen vermeld om “de leerladder in de zorg te behouden met een volwaardig eigen profiel en takenpakket voor de HBO5-verpleegkunde opgemaakt met vertegenwoordigers van HBO5-verpleegkundigen en de sector. De Vlaamse regering wenst dat dit eigen profiel verankerd wordt in de federale wet op de gezondheidsberoepen en wil dit eigen profiel vormgeven in een gemengde commissie Vlaams (onderwijs/welzijn) en federaal (volksgezondheid).
Het lijkt mij evident dat wij, als verpleegkundigen, nu duidelijkheid en zekerheid eisen van de Vlaamse overheid betreffende ons beroep als verpleegkundige! In het belang van werkelijk alle zorgvragers en verpleegkundigen is dit een maatschappelijke vereiste daar er de komende jaren 26% van de verpleegkundigen op pensioen gaan.
Recente ervaring leert ook dat investeren in de zorg meer dan cruciaal is. Een kwalitatieve opleiding Verpleegkunde (HBO5 en bachelor) is hiervoor een logische, noodzakelijke startbasis.