Bron: Fod BOSA, 5 mei 2022
De federale overheid ligt duidelijk nog steeds goed in de markt als werkgever: afgelopen jaar waren er meer dan 100.000 sollicitanten, het hoogste cijfer in vijf jaar tijd. Ook het aantal vacatures nam stevig toe. Dat blijkt uit cijfers met betrekking tot de selecties die de FOD BOSA organiseerde in 2021. Ook ander cijfermateriaal gelinkt aan dit domein levert interessante vaststellingen op.
De cijfers liegen er niet om: met meer dan 100.000 sollicitanten in 2021 bevestigt de federale overheid zijn reputatie als aantrekkelijke werkgever. Ondanks de moeilijke arbeidsmarkt is het aantal sollicitanten op het hoogste peil sinds 2017.
Meer vacatures en meer kandidaten
7.308 vacatures trokken vorig jaar 104.163 kandidaten aan voor een job bij de federale overheid. Deze cijfers zijn opvallend als je ze vergelijkt met de cijfers uit het coronajaar 2020. In totaal telde de federale overheid 21,5% meer vacatures dan in 2020.
Achter de cijfers gaan een aantal opvallende verschillen schuil. 44% van de kandidaten waren man, 56% vrouw en 150 kandidaten identificeerden zich met X. De jobs bij de federale overheid trekken verder vooral Franstalige kandidaten aan.
| Franstaligtalig | Nederlandstalig | Duitstalig | |
| Aantal | 68.160 | 35.849 | 154 |
| Aantal in % | 65,4% | 34,4% | 0,01% |
Dankzij een wijziging in de selectieaanpak konden meer kandidaten tegelijk getest worden, waardoor het aantal geteste kandidaten op het hoogste peil zit sinds 2017.
De doorlooptijd voor een kandidaat bedroeg in 2021 gemiddeld 44 dagen. De doorlooptijd is de tijd tussen de uiterste inschrijvingsdatum en het opleveren van de lijst van geslaagden aan de rekruterende overheidsdienst.
Enkele kerncijfers voor de selecties:
| 2017 | 2018 | 2018 | 2020 | 2021 | |
| Aantal vacatures | 4.696 | 5.415 | 7.612 | 6.014 | 7.308 |
| Aantal sollicitanten | 89.872 | 87.463 | 93.584 | 102.432 | 104.163 |
| Aantal geteste kandidaten | 47.949 | 46.153 | 47.226 | 54.874 | 62.764 |
| Aantal geslaagde kandidaten | 6.003 | 8.455 | 9.212 | 16.359 | 18.011 |
| Slaagpercentage | 13% | 18% | 20% | 30% | 29% |
Een aantal jobs trekken opvallend veel kandidaten aan. Dat was het geval voor:
| Vacature | Aantal plaatsen | Aantal sollicianten |
| Calltaker centrales d'urgences (101-112) Namur / Liège / Luxembourg / Hainaut / Brabant Wallon | 50 | 6.260 |
| Gestionnaire de dossier | 50 | 5.153 |
| Dossierbeheerder | 100 | 2.110 |
| Assistant de Surveillance Pénitentiaire | 100 | 3.883 |
| Penitentiair beambte (gevangenbewaarder) | 100 | 2.027 |
| Inspecteur au sein de la Sûreté de l'Etat | 150 | 2.795 |
| Inspecteur bij Veiligheid van de Staat | 150 | 1.711 |
Om de interesse in jobs bij de federale overheid te vergroten, startte in 2021 ook een employer branding campagne. Die campagne kreeg de naam: werkenvoor.be(link is external). Via verschillende acties werd de federale overheid als werkgever onder de aandacht gebracht, met specifieke campagnes in de zorg- en IT-sector. In die sectoren vindt de federale overheid, net als andere werkgevers, moeilijk kandidaten om de vele vacatures in te vullen.
Sinds 2020 wordt er sterk geïnvesteerd in de verdere digitalisering van de selecties. In het coronajaar 2020 ging 11% van de interviews online door, in 2021 steeg dat aantal naar 50%. Online interviews bieden veel comfort aan de kandidaten, die zich niet meer naar Brussel moeten verplaatsen voor het gesprek.
| 2020 | 2021 | |
| Interview online | 2.392 | 12.096 |
| Interview totaal | 21.013 | 24.169 |
| Percentage interview online | 11% | 50% |
Managementselecties
In 2021 werden er 45 selecties voor managementfuncties afgerond, waarvoor in totaal 649 kandidaten solliciteerden. Meer dan twee derde van de kandidaten zijn mannen. Nochtans zien we hogere slaagcijfers voor vrouwelijke kandidaten:
| Totaal | Man | Vrouw | X | |
| Inschrijvingen | 649 | 71% | 29% | 0% |
| Slaagpercentage | 32% | 28% | 42% | 0% |
Uit een vroegere studie over diversiteit in het kader van Top Skill(link is external)s(link is external), de jaarlijkse campagne van de FOD BOSA met als doel mensen aan te zetten om bij de federale overheid te solliciteren voor topmanagementfuncties, bleek dat de hogere slaagcijfers bij vrouwen vooral te maken hebben met het feit dat vrouwen zich beter voorbereiden op een selectie voor een managementfunctie. Ze solliciteren ook pas voor een functie zodra ze ‘zeker’ zijn van hun competenties voor deze functie en hun zelfvertrouwen dus hoog genoeg is voor de functie.
Het aantal managementfuncties lag in 2021 meer dan tweemaal hoger dan in 2020:
| Jaar | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Vacatures voor managementfuncties | 19 | 31 | 29 | 18 | 45 |
De hogere cijfers in 2021 zijn geen verrassing: tijdens de Covidperiode in 2020 werden alle selectieactiviteiten gedurende 5 maanden stopgezet.
Meer interne mobiliteit
Medewerkers van de federale overheid kunnen binnen de overheid van job of van organisatie veranderen. Dat kan tijdelijk zijn of voor onbeperkte duur. Het aantal aanvragen om medewerkers van de federale overheid te screenen in het kader van een tijdelijk interne mobiliteit (Talent Exchange) is gestegen. Een talent exchange maakt het mogelijk om tijdelijk en voor een korte periode binnen een andere federale organisatie te gaan werken in een bepaalde functie of voor een bepaald project. Na die periode kan de medewerker met zijn opgedane ervaring terugkeren naar zijn organisatie. Tijdelijke interne mobiliteit zit duidelijk in de lift:
| Jaar | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Talent Exchange screenings | 39 | 135 | 160 | 130 | 199 |
Naast mobiliteit via Talent exchange kunnen ambtenaren ook kiezen voor een tijdelijke tewerkstelling in het kader van de Special federal forces. Dit zijn vacatures bij federale organisaties die plots en tijdelijk behoefte hebben aan meer personeel. In 2020 maakte de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen gebruik van de Special federal forces om de vele aanvragen naar tijdelijke werkloosheid door corona op tijd verwerkt te krijgen. In 2021 deed onder andere de Federale Steuncel beroep op de special federal forces om 3 architecten te vinden voor het bouwen of renoveren van publieke gebouwen en infrastructuur na de watersnood.
| Jaar | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Aantal vacatures ikv Special Federal Forces | 15 | 9 | 1 | 117 | 2 |
Meer kandidaten met migratieachtergrond
Sinds mei 2018 kunnen kandidaten geheel vrijblijvend hun herkomst aangeven bij hun inschrijving. In navolging van de Vlaamse overheid, hanteert de federale overheid de volgende definitie:
Een kandidaat is van buitenlandse herkomst als hij/zij een niet-Belgische nationaliteit heeft, bij de geboorte een niet-Belgische nationaliteit heeft, of indien minstens 1 ouder een niet-Belgische nationaliteit heeft.
Het aantal kandidaten dat aangeeft een migratieachtergrond te hebben, stijgt jaar na jaar:
| 2019 | 2020 | 2021 | |
| Totaal aantal kandidaten met migratieachtergrond |
15.694 |
23.149 | 30.835 |
Ben Smeets, Directeur-generaal Rekrutering en Ontwikkeling bij de FOD BOSA: “Waarom kandidaten geïnteresseerd zijn in de vele vacatures bij de federale overheid? Op jobbeurzen horen we steevast dat de maatschappelijke meerwaarde van de job hét argument is om te solliciteren. Dat zien we ook in de cijfers. Callcenteragents, traditioneel een knelpuntberoep, geraken vlot ingevuld voor de dienst 101/112. Daarnaast trekken ook de jobinhoud en de werkzekerheid aan.”